Convenant Enterische Emissies
Met het Convenant Enterische Emissies Rundvee 2019-2030 (CEER) engageerden de Vlaamse overheid en 15 organisaties (waaronder BFA) zich in 2019 om de enterische methaanemissies te verminderen met 19% tegen 2030, en dit ten opzichte van 2005.
Klimaatakkoord van Parijs
In 2015 onderschreven 195 landen het Klimaatakkoord van Parijs, waarmee ze hun engagement toonden om de klimaatopwarming te beperken tot 2°C. Dit betekent dat iedereen die broeikasgassen uitstoot, inspanningen zal leveren om de uitstoot te verminderen en op termijn zelfs te neutraliseren. Dit is nodig om de klimaatopwarming tegen te gaan.
Broeikasgassen zijn namelijk schadelijk voor het milieu omdat ze ervoor zorgen dat de warmte die de aarde uitstraalt, wordt vastgehouden in de atmosfeer. De opwarming van de aarde heeft een zware impact op het klimaat, wat we met zijn allen willen vermijden.
In navolging van het Klimaatakkoord, kende de Europese Unie aan al haar lidstaten bindende reductiedoelstellingen voor 2030 toe. Voor België bedraagt deze reductiedoelstelling -35% in 2030 (t.o.v. 2005).
Maatregelen binnen het convenant
Rundveehouders kunnen inzetten op drie categorieën om de methaanemissie bij runderen te verminderen, nl. bedrijfsmanagement, genetica en voeder. Vooral binnen deze laatste categorie spelen BFA en haar leden een belangrijke rol.
BFA is sinds 2019 voorzitter van de werkgroep rond voedermanagement. Samen met nutritionisten uit de sector en andere organisaties uit de keten zoals Boerenbond, BCZ & ILVO zoeken we naar voedermaatregelen die de methaanuitstoot bij runderen verlagen. Zo wordt bijv. het rantsoen van Vlaamse runderen zodanig aangepast dat het verteringsproces van de koe beïnvloed wordt om minder methaan te produceren. Het geven van geëxtrudeerd/geëxpandeerd lijnzaad of de toevoeging van het additief 3-NOP via het krachtvoer reduceert dan weer de methaanvorming van lacterend melkvee.
Vleesveehouders kunnen momenteel één voedermaatregel toepassen, nl. nitraat (-8%). Voor melkveeveehouders zijn er al tien voedermaatregelen goedgekeurd:
1. Bierdraf – koolzaadschroot
2. Koolzaadvet
3. Geëxpandeerd/geëxtrudeerd lijnzaad
4. Geëxtrudeerd lijnzaad - 150 dagen
5. Geëxtrudeerd lijnzaad en 3-NOP
6. Geëxtrudeerd lijnzaad - voorjaarsbeweiding
7. Nitraat
8. Nitraat - koolzaadvet
9. Nitraat - geëxtrudeerd lijnzaad
10. 3-NOP
Collectieve inspanningen vanaf 2024
Vanaf 1 januari 2024 past elk BFA-lid ten minste één goedgekeurde voedermaatregel uit het CEE toe op10% van het geproduceerd rundveevoeder die bedoeld zijn voor Vlaamse klanten. Met dit collectief engagement neemt de diervoedersector het voortouw om de methaanuitstoot bij runderen te verminderen. BFA-leden vinden meer informatie over de praktische richtlijnen in de BFA infofiche.
Ecoregelingen Vlaamse Overheid
Dergelijke voedermaatregelen verhogen echter de kostprijs van het voeder. Via de ecoregeling voorziet de Vlaamse overheid daarom sinds 2022 een (beperkte) financiering voor landbouwers die voedermaatregelen toepassen. Om aanspraak te maken op de ecoregeling moet de veehouder zich aan een aantal voorwaarden houden.
Veehouders moeten voor 1 januari of voor het einde van de maand april starten met de maatregel. Daarnaast moet het volledige rantsoen voldoen aan de vooropgestelde beschrijving, en moeten ze voederfacturen en rantsoenberekeningen (enkel bij vleesvee) bijhouden. Van de voederleveranciers wordt verwacht dat ze de rundveehouders voorzien van een overzicht van alle geleverde voeders behorende tot het convenant via een template.
-> Het overzicht van alle voorwaarden - verbonden aan de ecoregeling - vind je hier terug.
Wist je dat? De landbouw is verantwoordelijk voor ongeveer 10% van de totale broeikasgasuitstoot in Vlaanderen. Ongeveer de helft van deze broeikasgasuitstoot is methaan, waarvan 70% afkomstig is van enterische fermentatie door runderen. De overige 30% komt van mest en mestopslag (dus niet enkel van runderen). Enterische emissies ontstaan tijdens de fermentatie van koolhydraten en ruwe celstof in de pens. Hier breken micro-organismen het opgenomen voeder af tot vluchtige vetzuren. Naast deze vluchtige vetzuren, stellen micro-organismen ook waterstofgas (H2) vrij. Om een optimale pensfermentatie te behouden, moet H2 uit het lichaam geraken. Hierbij komen methanogene bacteriën aan te pas. Zij binden het H2 met CO2 en vormen zo CH4 (methaan) en H2O. Methaangas verlaat het lichaam vooral langs de muil via oprispingen en uitgeademde lucht. De hoeveelheid methaan die het lichaam verlaat via winden is zeer beperkt. Slechts 10% van de totale enterische emissies wordt immers gevormd in de dikke darm, de andere 90% in de pens.
Wil je meer weten over enterische emissies, neem dan een kijkje op de website van het Rundveeloket en ILVO, of bekijk onze fact sheet. |