BFA draagt bij aan duurzame sojateelt


Sojabonen kunnen direct geconsumeerd worden of worden verwerkt tot o.a. sojaolie, sojadrink en tofu. Wat overblijft na het crushen van de boon tot olie, wordt sojaschroot genoemd. Diervoederfabrikanten gebruiken vooral sojaschroot (of sojameel) als grondstof bij de productie van diervoeders. 

Soja(schroot bevat een hoog gehalte aan goed verteerbare eiwitten. Dit maakt het gebruik van soja(schroot) in diervoeder vanuit nutritioneel oogpunt erg belangrijk, vooral voor jonge dieren zoals biggen en kuikens. Alternatieven zoals bijv. koolzaadschroot of zonnepitschroot bevatten minder eiwitten en zijn minder goed opneembaar. Dit maakt soja(schroot) niet gemakkelijk vervangbaar. BFA blijft echter zoeken naar alternatieven, en dit via het ondersteunen van onderzoeksprojecten rond lokaal geteelde soja, insecten, algen, enz.

Duurzame sojacertificaten


De Belgische diervoedersector koopt al sinds 2009 duurzame sojacertificaten. In 2023 spendeerde de sector zo’n 950.000 euro aan de aankoop van deze certificaten. BFA ondersteunt de duurzame sojaproductie door de aankoop van verschillende duurzaamheidsstandaarden:

Controle op naleving duurzaamheidscriteria

Deze duurzame sojacertificaten worden aangekocht door de duurzame sojastandaardeigenaren via het Direct Trade systeem. D.w.z. dat de credits rechtstreeks aangekocht worden bij de landbouwer. Om er zeker van te zijn dat de sojatelers de criteria naleven voert Control Union, een erkend onafhankelijke certificeringsorgaan, ieder jaar controles uit. Hiermee willen ze zeker zijn dat lokale sojatelers alle indicatoren die duurzame soja definiëren (zo'n 90), invullen. 

België als koploper

In de Europese sojabarometer neemt het Initiatief Duurzame Handel (IDH) het Belgische systeem onder de loep. Volgens hen behoort België tot de koplopers van Europa, naast Noorwegen, Zwitserland en Nederland. In België wordt het volledig binnenlands gebruik van soja afgedekt door de duurzame sojacertificaten. Hiervan is ook alles ontbossings- en conversievrij.  


Onze doelstelling? 

Tegen 2030 voldoet alle soja die door Belgische diervoederfabrikanten wordt gebruikt (60% in 2022 en 75% in 2025) aan de FEFAC Soy Sourcing Guidelines en de FEFAC Deforestation Free criteria. Hoe we dit willen bereiken? Bekijk hier het BFA filmpje 'Duurzame Soja' (2023 - NL).

Welke voordelen genieten de landbouwers?


Via deze duurzame sojacertificaten ontvangen soja-telers in Zuid-Amerika een financiële stimulans om soja te produceren die voldoen aan heel wat eisen zoals:  
  • nul ontbossing
  • verantwoorde werkomstandigheden
  • milieuverantwoordelijkheid
  • landrechten
  • wettelijke naleving
  • goede landbouwpraktijken
  • maatschappelijke verantwoordelijkheid

Door elk jaar opnieuw de aankoop van duurzame certificaten bij deze landbouwers te garanderen, worden zij blijvend ondersteund voor hun inzet. De boeren waarderen de verkregen inzichten en de procedures die tijdens het certificeringsproces worden toegepast. Ze bereiken betere resultaten en ervaren meer controle over hun bedrijf. Bovendien worden boeren door derden, zoals bank- en inputleveranciers, erkend als minder risicovolle en betrouwbaardere partners. Dit leidt vaak tot gunstigere financieringsvoorwaarden.

Wat is de EU Deforestation Regulation (EUDR)?


De EU Deforestation Regulation (EUDR) is een nieuwe Europese wetgeving tegen ontbossing die op 31 december 2024 in werking treedt. Deze wet verbiedt bedrijven in de EU om bepaalde grondstoffen of producten te importeren of exporteren als deze bijdragen aan ontbossing. Alle producten die binnen de EU verhandeld worden, moeten voortaan:
  • Ontbossingsvrij zijn,
  • Voldoen aan de lokale wetgeving van het productieland,
  • Vergezeld gaan van een zorgvuldigheidsverklaring.

Deze regels zijn bedoeld om de wereldwijde ontbossing drastisch te verminderen door de handel in ontbossingsgerelateerde producten aan banden te leggen.

Wanneer treedt de EUDR in werking?
De EUDR wordt vanaf 30 december 2024 van kracht voor grote en middelgrote bedrijven. Kleine en micro-ondernemingen, die minder dan 50 medewerkers hebben of een omzet onder de 10 miljoen euro genereren, hoeven zich pas vanaf 31 juni 2025 aan te passen aan de nieuwe ontbossingswetgeving.

Welke producten vallen onder de EU Deforestation Regulation (EUDR)?
De EU Deforestation Regulation richt zich op een aantal grondstoffen die sterk bijdragen aan ontbossing. Dit zijn onder andere: Soja, koffie, palmolie, cacao, hout, runderen, rubber. Daarnaast vallen ook producten die uit deze grondstoffen zijn afgeleid, onder de EUDR. Deze volledige groep wordt aangeduid als de "relevante producten".

Welke producten vallen niet onder de EUDR?
Producten met een GN-code die niet in Bijlage 1 van de wetgeving staan, vallen buiten de scope van de EUDR. Dit geldt zelfs als ze ingrediënten bevatten die wel binnen de wet vallen. Voorbeelden hiervan zijn mengvoeders en melk, die niet als "relevante producten" worden beschouwd en daarom geen zorgvuldigheidsverklaring vereisen.

Runderen en rundvlees vallen daarentegen wel onder de relevante producten van de EU Deforestation Regulation. Rundveehouders zijn verplicht om de nodige gegevens bij te houden voor hun dieren. Hoewel soja en palmolie al eerder in de keten worden afgedekt, hoeven mengvoederfabrikanten geen EUDR-informatie door te geven aan rundveehouders.

Welke bedrijven vallen onder de EUDR?
Alle bedrijven die handelen in relevante producten vallen onder de EU Deforestation Regulation (EUDR). Bedrijven die geen relevante producten op de Europese markt brengen, zoals melkerijen en mengvoederfabrikanten, hoeven geen zorgvuldigheidsverklaring af te geven of EUDR-verplichtingen na te komen.

Hoe wordt de naleving van de EUDR gehandhaafd?
In België wordt de naleving van de EUDR gecontroleerd door de FOD Volksgezondheid. Inspecteurs hebben het recht om toegang te vragen tot zorgvuldigheidsverklaringen en risicobeoordelingsprocedures van bedrijven. Bedrijven die de wet overtreden, kunnen geconfronteerd worden met boetes tot 4% van de Europese omzet, verbeurdverklaring van producten, en uitsluiting van aanbestedingsprocedures.

Vervangt de EUDR duurzame sojacertificaten?
Nee, duurzame sojacertificaten blijven relevant voor de markt, omdat deze verder gaan dan alleen ontbossing. De EU Deforestation Regulation vereist echter dat ontbossingsvrije producten fysiek en gescheiden op de Europese markt worden gebracht. Certificaten kunnen een hulpmiddel zijn voor de bewijslast binnen de zorgvuldigheid, maar worden niet als voldoende beschouwd.


Relevante documenten & links